Bizarre oorzaken van brand: tips van Interpolis | Z24

Sinds 2007 verricht de brandweer zelf onderzoek na brand. De voornaamste doelen zijn inzicht krijgen in de brandoorzaak, het brandverloop, de brandbestrijding en het effect van preventieve maatregelen. Dit om de bewustwording van de brandweer en burgers te vergroten.

De afdeling risicobeheersing van Interpolis sprak met oud-collega en brandonderzoeker Richard Scheerder over zijn ervaringen in het veld. Richard vertelt over brandoorzaken die niemand verwacht en juist daarom zo verraderlijk zijn.

Brand in de fruitschaal

Een bijzondere oorzaak werd onderzocht door een collega brandonderzoeker uit Amsterdam. Het ging om een tasje dat schijnbaar spontaan in brand was gevlogen. Het ding lag gewoon binnen in een fruitschaal. Wat was het geval?

De fruitschaal was van glanzend metaal en had de vorm van een halve bol. Toen de zon in de schaal ging schijnen, werd alle stralingswarmte op één punt gericht: de tas. Die ging eerst schroeien en daarna branden. Gelukkig was er geen ander brandbaar materiaal in de buurt waardoor de schade mee viel.

Explosief haardhout

Over geluk gesproken, Team Brandonderzoek deed ooit onderzoek naar een ontplofte, gietijzeren houtkachel. Het was de tijd vlak voor oud en nieuw. De eerste gedachten gingen daardoor uit naar vuurwerk. Het was echter meteen duidelijk dat de schade veel te groot was voor gewoon vuurwerk. De kacheldeur was finaal weggeblazen.

Het grootste geluk was dat er niemand in de kamer was toen het gebeurde. Overal in de kamer, zelfs in het plafond, vond de brandonderzoeker kleine zwarte metaaldeeltjes. Hij ging ermee naar een explosievenexpert. Die kwam tot de conclusie dat het een oude brisantgranaat was.

Blijkbaar was die in de Tweede Wereldoorlog in een boom ingeslagen en met de boom vergroeid. Tientallen jaren later waaide de boom om. De stam werd met een kettingzaag en een kloofbijl opgedeeld in haardblokken. Die uiteindelijk in de houtkachel belandden. Zonder dat iemand iets zag en – gelukkig – zonder dat iemand gewond raakte. Bizar of niet?

Vergeten bouwlamp

Ik heb twee keer meegemaakt dat een bouwlamp brand veroorzaakte. De eerste keer was bij een stroomstoring. Toen werd een bouwlamp in de wasruimte gezet om de oorzaak van de storing te zoeken. De oorzaak – een defecte wasmachine – werd snel gevonden. De stekker van de wasmachine werd uit het stopcontact gehaald en de stroom weer aangezet.

Men vergat echter de bouwlamp uit te doen. Die bleef dus lange tijd branden, te dicht bij brandbaar materiaal dat door de hitte van de lamp vlam vatte.

De tweede keer was op een plek waar net een brand was geblust. Onderzoekers plaatsten een bouwlamp, deze viel om zonder dat iemand er erg in had. Als zo’n lamp naar voren valt zie je niet meer dat hij nog aan is. Maar zo ontstond voor de tweede keer brand.

Mijn advies: houd lampen die veel hitte afgeven ver uit de buurt van hout en andere brandbare materialen en controleer altijd of de stekker uit het stopcontact is.

Gevaarlijke vaas

Het lijkt zo onschuldig: een mooie vaas met bloemen in de vensterbank. Maar pas op, glazen vazen en zelfs een vissenkom kunnen als brandglas werken als ze in de volle zon staan. Je kunt het je haast niet voorstellen, maar een bloemenvaas kan brand veroorzaken.

Dat geldt eigenlijk voor alle bolle, glazen voorwerpen. Maar ook voor holle spiegels zoals make-up- en scheerspiegels. Houd ze dus uit de zon!

Bedbrand door bedlampje

Brandonderzoek heeft al een paar keer aangetoond dat er een brand ontstond door een leeslampje. Sommigen hebben een klemmetje waarmee je ze kunt vastzetten op de rand van je bed. Daarbij is de kans aanwezig dat de lamp langzaam opzij valt. Als de gloeilamp dan op beddengoed terecht komt, ontstaat vaak brand.

Ik heb meegemaakt dat een kind met een leeslampje onder het dekbed kroop. Toen het kind naar school moest, bleef het lampje branden. Het matras begon te smeulen en was niet te blussen. De matras heeft nog uren in de tuin liggen smeulen.

Iemand anders stopte een smeulend matras in de badkuip. Geen goed idee, de hele badkamer ging – letterlijk – in rook op. Ik wil daarom adviseren om alle leeslampen – zeker in kinderkamers – te vervangen door ledlampjes. Die geven geen hitte en kunnen hierdoor dus ook geen brand veroorzaken.

Wil je meer weten?

Kijk dan op de themapagina Brand of stuur een e-mail naar [email protected]. Lees volgende week mijn column over de belangrijkste bevindingen uit 10 jaar brandonderzoek.

In een reeks bijdragen laat de afdeling risicobeheersing van Interpolis bedrijven zien hoe ze doordacht kunnen omgaan met risico’s. Interpolis is partnerexpert van Z24.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl